تاثیر دوره های مختلف شوری بر فیزیولوژی، ساختار تشریحی و ریختی ریشه گیاه چمن شور ساحلی (aeluropus littoralis)

شوری از عوامل تنش زای محیطی است که یکی از معضلات کشاورزی می باشد. یون سدیم یکی از مهمترین عناصری است که شوری خاک را باعث شده و درگیاه ایجاد مسمومیت می کند. اغلب گیاهان شوررُست مجهز به سیستم های دفاعی بوده تا قادر به تحمل زیستگاه های شور گردند. از این میان گیاه چمن شور یک گیاه تک لپه ای مقاوم به شوری شناخته شده است که انجام تحقیقات گسترده ای در خصوص مقاوم به شوری آن لازم به نظر می رسد. از آنجا که ریشه اولین اندام درگیر در تنش شوری است، در این تحقیق سعی بر آن شده است تا مطالعات و بررسی های ریختی، تشریحی و فیزیولوژیکی روی این اندام متمرکز گردد. بخش رویشی و زایشی این گیاه از منطقه بندرگز استان گلستان جمع آوری گردید. سپس بذر این گیاه به شیوه کشت بدون خاک در بستر خاک پیت موس کاشته شد. پس از 45 روز تنش شوری در سه سطح تیمار 0، 200 و 400 میلی مولار nacl اعمال گردید. نمونه برداری به طور هفتگی صورت گرفته و اندازه گیری صفاتی نظیر طول ریشه، قطر ریشه، تعداد دستجات آوندی، قطر چوب پیشرفته، وزن تر، وزن خشک، میزان لیگنین، مقدار سدیم و پتاسیم ریشه و کلروفیل a و b برگ انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که اثر تیمار شوری بر طول ریشه، قطر چوب پیشرفته، میزان لیگنین، وزن خشک و کلروفیل aو b معنی دار نمی باشد. اما قطر ریشه، تعداد دستجات آوندی، مقدار پتاسیم ریشه و وزن تر در هر دو تیمار 200 و 400 میلی مولار nacl و میزان سدیم ریشه تنها در تیمار 200 میلی-مولار nacl تفاوت معنی دار را نشان دادند. بر این اساس گیاه چمن شور با واکنش دفاعی و سازشی، مثل لیگنینی شدن آندودرم، افزایش ترشح و دفع نمک از طریق غدد نمکی برگ، تجمع یون سدیم در ریشه، تعدیل کلروفیل a و b، کوتاه شدن ساقه و کاهش قطر ریشه قادر به تحمل زیستگاه های شور می شود.